UPI व्यवहारांमध्ये मोठा बदल का करण्यात आला?
बॅलन्स तपासण्यावर नवी मर्यादा लागू
UPI ऑटो पेमेंटसाठी वेळेची मर्यादा
ट्रांजेक्शन हिस्टरी तपासण्यावर मर्यादा
पेमेंट स्टेटस आणि रिव्हर्सल विनंतीसाठी नव्या अटी
NPCI ने हे नियम का आणले? कारणे आणि परिणाम
डिजिटल व्यवहारांमध्ये वाढलेला लोड
डिजिटल व्यवहारातील नवा अध्याय
आजच्या काळात मोबाईल आणि इंटरनेटच्या मदतीने रोख व्यवहार कमी होत चालले आहेत. यामध्ये UPI (Unified Payments Interface) हा आर्थिक व्यवहारांचा कणा बनला आहे. घरबसल्या, दुकानात, शेतात, किंवा बसमध्येसुद्धा मोबाईलद्वारे पैसे ट्रान्सफर करणं सहज शक्य झालं आहे.
पण, देशभरात UPI वापरणाऱ्यांची संख्या वाढल्यामुळे NPCI (National Payments Corporation of India) ने काही महत्वाचे नवीन नियम जाहीर केले आहेत. हे नियम आजपासून म्हणजेच 1 ऑगस्ट 2025 पासून देशभरात लागू झाले आहेत.
बॅलन्स चेक करण्यावर मर्यादा
आता दिवसभरात फक्त 50 वेळा बॅलन्स तपासता येईल.
याआधी बॅलन्स तपासण्यावर कोणतीही मर्यादा नव्हती.
वारंवार बॅलन्स तपासल्यामुळे NPCI सर्वरवर लोड वाढत होता. यामुळे ही मर्यादा आणली आहे.
आता ऑटो पेमेंट प्रक्रिया सकाळी 10 ते दुपारी 1 आणि दुपारी 1 ते संध्याकाळी 5 या वेळेतच होणार.
यामध्ये SIP, EMI, सबस्क्रिप्शन पेमेंटसारखे व्यवहार येतात.
ठरावीक वेळेतच व्यवहार होणार असल्यामुळे प्रोसेस अधिक सुरळीत होईल.
ट्रान्झेक्शन हिस्टरी तपासण्यावर मर्यादा
दिवसात फक्त 25 वेळा ट्रान्झेक्शन हिस्टरी तपासता येईल.
अनेक जण दिवसातून अनेक वेळा हिस्टरी बघत असतात, यामुळे सर्वरवर भार वाढतो.
पेमेंट स्टेटस तपासणं – मर्यादित वेळा
फक्त 3 वेळा दिवसात पेमेंट स्टेटस तपासता येईल.
दोन तपासण्यांमध्ये कमीत कमी 90 सेकंदांचे अंतर असणे आवश्यक आहे.
यामुळे वारंवार पेज रिफ्रेश करून स्टेटस पाहणे टाळले जाईल.
पेमेंट रिव्हर्सल (चार्जबॅक) विनंतीवर मर्यादा
महिन्यात फक्त 10 चार्जबॅक विनंती करता येतील.
त्यापैकी एका व्यक्तीकडून जास्तीत जास्त 5 वेळा पैसे परत मागता येतील.
फसवणूक टाळण्यासाठी हा नियम उपयुक्त ठरेल.
NPCI नुसार:
दरमहा 16 अब्जहून अधिक UPI ट्रान्झेक्शन होतात.
एप्रिल–मे 2025 मध्ये अनेक वेळा UPI सेवा बंद पडली.
वारंवार बॅलन्स/हिस्टरी चेक केल्यामुळे सर्वरवर अतिरिक्त भार पडतो.
नवीन नियमांमुळे सिस्टम लोड कमी होईल आणि व्यवहार अधिक सुरळीत होतील.
तुमच्यासाठी काय महत्त्वाचे?
बॅलन्स चेक करायची सवय आता नियंत्रित करा.
व्यवहारांची हिस्टरी किंवा स्टेटस पाहताना मर्यादा लक्षात ठेवा.
ऑटो पेमेंट वेळा समजून घ्या आणि नियोजनानुसार व्यवहार करा.